8

Dom Kossobudzkich (ul. 3 Maja)

Stanisława Sławińska z d. Langner, lata 30. XX w., fot. ze zbiorów Hanny Śliwińskiej

Marek Edelman w okresie okupacji (zdjęcie z kenkarty), fot. z książki Adiny Blady-Szwajger „I więcej nic nie pamiętam”

Ryszard Kossobudzki, fot. z książki Rity Cossby „Cichy bohater”

Ścieżka edukacyjna „Szlakiem miejsc pamięci”

W domu należącym w okresie II wojny światowej do Hanny i Konstantego Kossobudzkich, rodziców Ryszarda Kossobudzkiego, żołnierza AK ps. Ryś, schronienie znalazło 10 osób pochodzenia żydowskiego, które z narażeniem życia przechowywała w swoim mieszkaniu Stanisława Sławińska. Tutaj także po Powstaniu Warszawskim ukrywał się Marek Edelman i członkowie Żydowskiej Organizacji Bojowej, którzy w Grodzisku Maz. doczekali końca okupacji niemieckiej.

Ryszard Kossobudzki (Richard Cosby) 1925-2012

żołnierz Armii Krajowej ps. Ryś, uczestnik powstania warszawskiego. Brał udział w walkach o stolicę w szeregach batalionu „Gozdawa”, za heroiczną postawę był rekomendowany do odznaczenia Krzyżem Walecznych. Po kapitulacji powstania pozostawał w niewoli niemieckiej, z której udało mu się zbiec. Wyzwolony przez wojska amerykańskie wstąpił do II Korpusu Polskiego gen. Andersa, kontynuując szlak bojowy we Włoszech i Wielkiej Brytanii. Po demobilizacji pozostał w Londynie, uzyskując tytuł inżyniera. W 1956 r. wyemigrował do USA, gdzie przyjął nazwisko Richard Cosby. Pracował przy projektowaniu i rozbudowie wielu znanych budynków w Waszyngtonie. Pośmiertnie odznaczony Orderem Polonia Restituta.

Stanisława Sławińska 1904-1971

mieszkanka Grodziska Maz., w okresie okupacji hitlerowskiej wraz z rodziną bezinteresownie udzieliła schronienia i pomocy dziesięciu osobom pochodzenia żydowskiego, przebywającym do końca II wojny światowej w domu przy ul. 3 Maja. Za swoją heroiczną postawę otrzymała w 2008 r. przyznany jej pośmiertnie tytuł Sprawiedliwej wśród Narodów Świata.

Marek Edelman 1919 (1922) -2009

lekarz kardiolog, jeden z przywódców powstania w getcie warszawskim, działacz społeczny. Po kapitulacji powstania warszawskiego przedostał się do Grodziska Maz., gdzie ukrywał się do 18 stycznia 1945 r. w domu przy ul. 3 Maja. Razem z nim przebywali: Adina Blady Szwajgier (Inka), Alina Margolis, Zofia Skrzeszewska, Icchak Cukierman (Antek), Cywia Lubetkin (Celina), Luba Zylberg, Lea (Lodzia) Borkowska-Zylbersztajn (Hamersztajn), Symcha Rotem (Kazik Ratajzer), Tuwia Borzykowski (Tadek), Julian Fiszgrund.